تأثیر تغذیه سطوح مختلف کربوهیدرات های غیر فیبری در دوره انتقال بر وضعیت تعادل انرژی و عملکرد گاوهای تازه زای هلشتاین

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف کربوهیدرات های غیر فیبری بر تعادل انرژی، سوخت و ساز و ph شکمبه، فرآسنجه های خون، مصرف خوراک و عملکرد گاوهای هلشتاین دوره انتقال در مزرعه آموزشی- پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام گرفت. در این آزمایش از 32 رأس گاو هلشتاین دو یا چند شکم زایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و از دو جیره حاوی سطوح کم (32 درصد) و زیاد (40 درصد) کربوهیدرات غیر فیبری استفاده شد. این آزمایش از 28 روز قبل از تاریخ احتمالی زایش تا 28 روز پس از زایش به طول انجامید که هفته اول به عنوان عادت پذیری به جایگاه در نظر گرفته شد و جیره ها از نظر غلظت انرژی و پروتئین یکسان بودند و تنها تفاوت آنها سطح کربوهیدرات غیر فیبری بود. نتایج نشان داد سطوح کربوهیدرات غیر فیبری مورد آزمایش در طی دوره انتظار زایش بر ماده خشک مصرفی، وزن بدن و تغییرات وزن بدن تأثیر معنی داری نداشت. در طی این دوره قابلیت هضم ماده آلی و کربوهیدرات های غیر فیبری (01/0>p) در تیمار 40 درصد و قابلیت هضم عصاره اتری (01/0>p)، دیواره سلولی و دیواره سلولی بدون همی سلولز (05/0>p) در تیمار 32 درصد کربوهیدرات غیر فیبری به طرز معنی داری بیشتر از تیمار دیگر بود. همچنین سطح گلوکز و انسولین (05/0>p) پلاسما در گاوهای تغذیه شده با 40 درصد کربوهیدرات غیر فیبری اختلاف معنی داری با تیمار دیگر داشت. در دوره بعد از زایش ماده خشک مصرفی، قابلیت هضم ماده خشک، کربوهیدرات غیر فیبری (01/0>p)، ماده آلی و خاکستر (05/0>p) در تیمار 40 درصد و قابلیت هضم عصاره اتری (01/0>p) در تیمار 32 درصد کربوهیدرات غیر فیبری به طرز معنی داری از تیمار دیگر بیشتر بود. در ضمن تولید شیر و کیلوگرم لاکتوز (05/0>p) تولیدی در گاوهای تغذیه شده با سطح زیاد (40 درصد) و درصد چربی، پروتئین و کل مواد جامد (05/0>p) شیر در گاوهای تغذیه شده با سطح کم (32 درصد) کربوهیدرات غیر فیبری تفاوت معنی داری با تیمار مقابل داشت. همچنین بین دو تیمار تحت آزمایش از نظر فرآسنجه های اندازه گیری شده خون، راندمان مصرف خوراک و تعادل انرژی اختلاف معنی داری وجود نداشت، لذا بر طبق نتایج بدست آمده استفاده از جیره حاوی 32 درصد کربوهیدرات غیر فیبری در دوره انتقال به دلیل حفظ سلامتی دام و از جنبه های اقتصادی توصیه می شود.